Bir trafik kazası olayı sonucu oluşan zarardan işleten*, sürücü, trafik sigortası (trafik ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı) müşterek sorumludur.  İşleten KTK m. 85 vd., sürücü TBK 49 vd. maddelerine göre, sigortacılar da sözleşme hükümlerinde belirlenen koşullar uyarınca sorumlu olurlar. Sigortacı en genel tanımıyla, trafik sigortası yaptıran aracın kusuruyla meydana gelen kazada poliçenin düzenlendiği aracın sürücüsü ve işletenin hukuki sorumluluğunu belirlenen limitler dahilinde üstlenmektedir. 

*“İşleten” tanımı şekli ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişidir. Maddi ölçüye göre ise, trafik sicilinde adı geçen kişinin önemi bulunmamakta olup önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir.

İşleten, sürücü, trafik sigortacısı arasındaki sorumluluk KTK m. 88/1 uyarınca müştereken (ortaklaşa) paylaşılmaktadır. Trafik kazası avukatı tarafından yapılacak ön incelemede ilgili muhattapların doğru tespiti önem arz etmektedir. Araç sahibi ile sürücünün farklı kişiler olması halinde, sürücü kusuru oranında, araç maliki ise 2918 s. KTK uyarınca kusursuz olarak sorumludur. Diğer bir ifade ile, araç maliki (ruhsat sahibi) meydana gelen trafik kazasında kendisinin sürücü olmadığını ve dolayısıyla bir sorumluluğu olmadığını iddia ederek trafik kazası tazminat sorumluluğundan kurtulamaz. 

Kanun gereği, trafiğe çıkan tüm araçların Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (Trafik Sigortası) yaptırması şarttır. Bu sigortayı yaptırmayan kişiler için idari para cezası uygulanır.

Kaza sonucunda trafik kazası avukatı tarafından açılacak tazminat davalarında, kusurlu tarafa ait aracın ZMMS kapsamındaki trafik sigortası, kaza neticesinde meydana gelen maddi zararları (maddi ve bedeni) sigortalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen ödemek zorundadır. Diğer bir ifade ile trafik kazası avukatı ister sürücü ve işletene, isterse de işletenin sigortacısına karşı trafik kazası tazminatı davası açabilir.

Trafik Kazası Tazminat Davalarında ZMMS(Trafik Sigortası)

ZMMS (Trafik Sigortası) tanımı da tam olarak budur; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne, yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu, belirli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortası türüne zorunlu mali sorumluluk sigortası (trafik sigortası) denilmektedir. 

Zorunlu mali sorumluluk sigortasında, rizikonun gerçekleşmesi halinde sigortacının ödeyeceği trafik kazası tazminatı, 2918 Sayılı Yasanın 91. Maddesinin göndermesiyle aynı yasanın 85. Maddesine göre belirlenir. Sigortacı; sigorta ettiren işleten tarafından, motorlu aracın işletilmesi sırasında ortaya çıkan maddi zararlar ile kişinin yaralanması veya ölmesi gibi bedeni zararlardan sorumludur. (YHGK- 19.06.2013 tarih, 2012/10-1619 E, 2013/863 K.)

Trafik kazası avukatı tazminat hesaplaması için mahkemeden aktüerya bilirkişisi tayin edilmesini talep etmelidir. Bu tür aktüerya hesaplamalarına etki eden temel unsurların neler olduğuna ilgili yazımızdan ulaşabilirsiniz. 

Trafik Kazası Avukatının Önceliği; Yargıtay’ın ZMMS (Trafik Sigortası) Kararı

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 15.4.2011-17/13-191 sayılı kararında:

“ZMSS (Trafik Sigortası), araç işleteninin 3. Kişilere verdiği zararlardan doğan sorumluluğunu sigorta güvencesi kapsamına almaktadır. Eş söyleyişle, işleten ZMMS (Trafik Sigortası) ile 3. Kişilere verdiği zararlardan dolayı “kendi sorumluluğunu” sigorta ettirmektedir. Bu hüküm uyarınca, işletenin sorumlu tutulduğu hallerde, zorunlu trafik sigortacısının da sorumluluğu ortaya çıkmakta, işletenin sorumlu tutulmadı hallerde, sigortacısının da trafik kazası tazminat sorumluluğu söz konusu olmamaktadır. “

Şeklinde karar vermiştir.

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 31.05.2012-6881/7126 sayılı başka bir kararında ise ZMSS (Trafik Sigortası) konusunu ayrıntılı şekilde incelemiş ve tazminat hususunda şu tespitlerde bulunmuştur:

• ZMSS (Trafik Sigortası), sorumluluk türü kusur değil, tehlike sorumluluğudur.

• ZMSS (Trafik Sigortası), araç işletenin 3. Kişilere karşı olan sorumluluğunu belirli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türüdür.

• Kazanın mücbir sebepten, zarar gören veya 3. Kişinin ağır kusurundan ileri geldiğinin kanıtlanması halinde işleten trafik kazası tazminat sorumluluğundan kurtulabilir.

• Trafik kazası avukatı, kazanın oluşunda zarar görenin kusurunun bulunduğu kanıtlarsa, hakim trafik kazası tazminatı tutarından zarar görenin kusuru oranında indirim yapabilir. İndirim yapılması zorunlu olmayıp hakimin takdirindedir.

• ZMSS (Trafik Sigortası) kapsamı ile bu kapsam dışında kalan haller KTK’da düzenlenmiştir.

• Destekten yoksun kalma tazminatı BK 45/2 (TBK m. 53/3) hükmüne dayanmaktadır.

• Destek, desteğe ihtiyaç içinde bulunmak kavramlarının anlamı izah edilmiştir. Mutlaka yasal mirasçılar olmak zorunda değildir. Desteğin sağlığında maddi destek olduğunu ispat eden herkes destek kabul olunur.